لیست ۸ علت سردرد صبحگاهی

حتما برایتان پیش آمده؛ صبح که چشمان‌تان را باز می‌کنید، به‌جای حس تازگی و انرژی، با یک درد مبهم و آزاردهنده در سر روبه‌رو می‌شوید. انگار به‌جای استراحت شبانه، سرتان درگیر جنگی خاموش بوده است! این نوع سردردها نه‌تنها حال‌ و هوای ابتدای روز را خراب می‌کنند، بلکه ممکن است تا ساعت‌ها تمرکز و کارایی‌تان را تحت تأثیر قرار دهند.

جالب است بدانید که این تجربه ناراحت‌کننده، آن‌قدرها هم نادر نیست. آمارها نشان می‌دهند تقریبا از هر ۱۵ نفر، یک نفر به طور مداوم با سردرد صبحگاهی دست‌وپنجه نرم می‌کند. این مشکل بیشتر در خانم‌ها و افراد میانسال بین ۴۵ تا ۶۵ سال دیده می‌شود.

برخی از این دلایل، کاملا ساده و قابل‌حل‌اند: مثل کم‌آبی بدن، گرسنگی شبانه یا استفاده از بالش و تشک نامناسب. اما گاهی این سردردها می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر مانند اختلالات خواب، استرس مزمن یا حتی آپنه خواب باشند. در این مقاله، سراغ ۸ علت سردرد صبحگاهی رفته‌ایم؛ از دلایل پیش پا افتاده گرفته تا موارد جدی‌تر. با خواندن این مطلب، متوجه می‌شوید که چه چیزهایی باعث سردرد میشود و برای رفع سردرد صبحگاهی چه کارهایی باید انجام بدهید.

میگرن (Migraine) | وقتی مغز شما از خواب بیدار می‌شود اما با درد غیر قابل تحمل!

تا حالا برای‌تان پیش آمده قبل از اینکه حتی به طور کامل بیدار بشوید، سرتان شروع به درد گرفتن کند؟ یک درد آزاردهنده که از همان لحظه اول صبح همراه شما می‌شود. شاید دور از ذهن به نظر برسد، اما طبق تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۲۵ میگرن می‌تواند یکی از مهم‌ترین علت‌های سردرد صبحگاهی باشد.

این بیماری یک نوع سردرد عصبی و مزمن است که معمولا با درد ضربان‌دار در یک طرف سر ظاهر می‌شود. این درد گاهی آن‌قدر شدید است که همراه با تهوع، حساسیت به نور و صدا یا حتی اختلال در بینایی هم رخ می‌دهد. جالب است بدانید که میگرن می‌تواند درست در ساعات اولیه صبح سراغتان بیاید. دلیلش هم به ریتم خواب، تغییرات هورمونی یا پایین آمدن سطح سروتونین در شب برمی‌گردد.

طبق گزارش انجمن میگرن آمریکا، تقریبا نیمی از افرادی که از این عارضه رنج می‌برند، سردردهایشان را بین ساعت ۴ تا ۹ صبح تجربه می‌کنند. یعنی دقیقا همان زمانی که انتظار دارید روزتان را بدون با شادابی و انرژی شروع کنید.

علائم میگرن ممکن است در هر فرد متفاوت باشد، اما رایج‌ترین نشانه‌ها شامل درد یک‌طرفه، تهوع یا استفراغ، تاری دید، حساسیت به نور و صدا و اختلال در تمرکز به‌ویژه بعد از بیدار شدن هستند. این علائم به‌وضوح می‌توانند در لیست علت سردرد صبحگاهی قرار بگیرند.

برخی افراد بیشتر از دیگران در معرض میگرن صبحگاهی هستند. کسانی که خواب منظم ندارند، دچار استرس‌های مزمن هستند، سابقه خانوادگی میگرن دارند یا وعده‌های غذایی خود را به‌ویژه در شب حذف می‌کنند، بیشتر باید مراقب باشند.

برای مدیریت میگرن، اولین قدم مراجعه به پزشک مغز و اعصاب است. در صورت نیاز، داروهای خاصی مانند پروپرانولول یا تریپتان‌ها می‌توانند به کاهش یا پیشگیری از حملات کمک کنند. البته هیچ‌کدام از این داروها نباید خودسرانه مصرف شود.

در کنار درمان پزشکی، تغییراتی که در کارهای روزمره خود میدهید هم می‌توانند به شدت موثر باشند. مثل تنظیم خواب، کاهش مصرف کافئین قبل از خواب، نوشیدن آب کافی و کاهش استرس با یوگا یا مدیتیشن. حتی خوردن یک میان‌وعده سبک قبل از خواب می‌تواند جلوی افت قند خون و تحریک سردرد را بگیرد.

یک پیشنهاد ساده برای همین امشب: کنار تختتان یک دفترچه بگذارید و الگوی خواب خود را یادداشت کنید. از ساعتی که می‌خوابید تا حسی که موقع بیدار شدن دارید را بنویسید. این کار به شما و پزشکتان کمک می‌کند علت سردرد صبحگاهی را دقیق‌تر شناسایی کنید و زودتر به یک راه‌حل قطعی برسید.

تشک نامناسب | دشمن خاموش سلامت خواب شما

تشکی که با فرم بدن، وزن، قد و نحوه خوابیدن هماهنگ نباشد، به جای کمک به رفع خستگی شما، به بدن آسیب می‌زند. وقتی شب‌ها روی سطحی خیلی سفت یا بیش از حد نرم بخوابید، به مرور زمان فشار نامتوازن به ستون فقرات و گردن‌تان وارد می‌شود. این فشارهای مداوم می‌توانند یکی از مهم‌ترین علت‌های سردرد صبحگاهی باشند. در واقع، بدن به‌جای ریکاوری شبانه، درگیر اصلاح وضعیت غلط خواب می‌شود.

تحقیقات منتشر شده در Journal of Chiropractic Medicine نشان می‌دهد که استفاده از تشک استاندارد و طبی می‌تواند تا ۶۳ درصد دردهای عضلانی و سردردهای مرتبط با خواب را کاهش دهد. همچنین طبق داده‌های Sleep Foundation، حدود یک‌سوم از سردردهای صبحگاهی به وضعیت نامناسب خواب و تشک‌های غیر استاندارد مربوط می‌شوند.

نشانه‌های سردرد ناشی از تشک نامناسب معمولا صبح‌ها با درد مبهم در ناحیه پشت سر آغاز می‌شوند. گرفتگی گردن، خشکی شانه‌ها، احساس کوفتگی عمومی یا حتی درد کمر و فک پس از بیدار شدن، از علائم رایج این نوع سردرد هستند.

کسانی که از تشک‌های قدیمی استفاده می‌کنند یا به‌دلیل وضعیت بدنی خاص مانند دیسک کمر، نیاز به پشتیبانی بیشتری دارند، بیش از سایر افراد در معرض این سردردها هستند. همچنین خوابیدن به پهلو یا روی شکم، به‌ویژه برای کسانی که وزن بالایی دارند، خطر فشار نامناسب بر بدن را افزایش می‌دهد.

اگر این سردردها برای‌تان تکراری و آزاردهنده شده‌اند، حتما با پزشک خود مشورت کنید. بررسی ستون فقرات و عضلات گردن می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر کمک کند. در کنار مشاوره حرفه‌ای، تغییرات ساده هم می‌توانند تأثیرگذار باشند؛ مثل تعویض تشک پس از هفت سال، انتخاب تشک تمام طبی برای جلوگیری از سردرد یا استفاده از بالش با ارتفاع مناسب.

فراموش نکنید، خواب با کیفیت فقط به معنای بستن چشم‌هایتان برای هشت ساعت نیست، بلکه بستری که روی آن می‌خوابی، می‌تواند مسیر داشتن یک روز خوب یا روزی با سردرد و بی‌حالی را تعیین کند. چنین تغییری شاید ساده باشد، اما نتیجه‌اش در زندگی شما بزرگ خواهد بود.

دندان‌قروچه یا فشردن فک در خواب (Bruxism)

شب‌ها بی‌اختیار فکتان را فشار می‌دهید؟ شاید دلیل سردرد صبحگاهی همین باشد! یکی از علت‌های پنهان اما شایع سردرد صبحگاهی، اختلالی به نام دندان‌قروچه است؛ رفتاری ناخودآگاه که هنگام خواب رخ می‌دهد و در آن فرد دندان‌هایش را روی هم می‌ساید یا عضلات فک را شدیدا منقبض می‌کند. این فشار ممتد، به‌خصوص اگر هر شب تکرار شود، می‌تواند موجب درد در ناحیه فک، گردن، شقیقه و در نهایت سردردهایی شود که با بیدار شدن آغاز می‌شوند.

بر اساس داده‌های منتشر شده از سوی Sleep Research Society ، حدود ۸ تا ۱۰ درصد بزرگسالان به نوعی از دندان‌قروچه شبانه مبتلا هستند. همچنین، مقاله‌ای در مجله Journal of Oral Rehabilitation در سال ۲۰۲۳ گزارش می‌دهد که حدود ۴۰ درصد از مبتلایان، هر روز با سردرد تنشی یا گردنی از خواب بیدار می‌شوند؛ نشانه‌ای مهم که نباید نادیده گرفته شود.

اگر این علائم را مشاهده کردید، احتمال اینکه دچار دندان قروچه باشید زیاد است:

• سردردهای مبهم یا فشاری در ناحیه شقیقه یا پشت سر
• درد فک و گردن
• خستگی عضلات صورت
• صدای ساییدن دندان‌ها در خواب
• ترک‌خوردگی یا سایش مینای دندان

جالب است بدانید در بسیاری موارد، فرد از دندان‌قروچه‌اش آگاه نیست و این موضوع توسط شریک خواب یا دندانپزشک کشف می‌شود.

عوامل متعددی در بروز دندان‌قروچه نقش دارند: اضطراب، فشارهای روانی، مصرف بیش‌ازحد کافئین یا نیکوتین، مشکلات فکی یا حتی سابقه خانوادگی. اگر شما هم فردی پر استرس هستید یا در طول روز عادت دارید فکتان را محکم ببندید، احتمال زیادی وجود دارد که در طول شب هم همین رفتار تکرار شود و علت سردرد صبحگاهی شما همین باشد.

برای پیشگیری یا مدیریت این وضعیت، مراجعه به دندانپزشک و استفاده از محافظ دندانی شبانه (نایت‌گارد) می‌تواند بسیار موثر باشد. در موارد شدیدتر، شاید نیاز به بررسی‌های تخصصی‌تری توسط پزشک خواب یا روان‌پزشک وجود داشته باشد.

در کنار این راه‌حل‌ها، از تغییرات ساده‌ای که میتواند در زندگی خود ایجاد کنید هم نباید غافل شوید: کاهش استرس با روش‌هایی مانند مدیتیشن، خودآگاهی به وضعیت فک در طول روز، استفاده از کمپرس گرم روی عضلات فک قبل از خواب و محدود کردن مصرف مواد محرک در ساعات پایانی روز. حتی یک یادداشت کوچک با عبارت «فکت رو رها کن» روی گوشی یا آینه می‌تواند ضمیر ناخودآگاه شما را نسبت به تنش‌های فکی در طول روز آگاه‌تر کند.

اگر هنوز مطمئن نیستید دچار دندان‌قروچه هستید یا نه، می‌توانید از یک اپلیکیشن پایش خواب یا ضبط‌کننده صدا در شب استفاده کنید. شنیدن صدای ساییده شدن دندان‌ها شاید همان چیزی باشد که پاسخ معمای سردردهای صبحگاهی‌تان را مشخص می‌کند. گاهی آنچه در شب بی‌صدا اتفاق می‌افتد، صدایش را صبح به‌وضوح می‌شنوید. دندان‌قروچه از همان صداهای خاموشی است که هشدارش را با سردردی آزاردهنده به گوش شما می‌رساند؛ گوش بدهید و دست‌به‌کار شوید.

آپنه خواب (Sleep Apnea)

شایع‌ترین علت سردرد صبحگاهی، اختلالی است به نام آپنه خواب. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که در طول شب، تنفس فرد به‌طور موقت و چندین‌باره متوقف می‌شود. این توقف تنفس، باعث کاهش سطح اکسیژن خون و مغز شده و نتیجه‌اش می‌تواند بروز سردردی مبهم و آزاردهنده در ابتدای روز باشد.

به گزارش انجمن خواب آمریکا، حدود یک‌چهارم مردان و یک‌دهم زنان بزرگسال با درجاتی از آپنه خواب زندگی می‌کنند. جالب‌تر اینکه، بر اساس مقاله‌ای منتشر شده در ژورنال The Lancet Neurology در سال ۲۰۲۲، بیش از نیمی از افراد مبتلا به این اختلال، هر روز با سردرد صبحگاهی از خواب بیدار می‌شوند.

علائم این اختلال اغلب از سوی خود فرد نادیده گرفته می‌شود، اما اطرافیان متوجه نشانه‌ها می‌شوند: خروپف بلند و ممتد، بیدار شدن با احساس خفگی، خشکی گلو یا دهان هنگام بیدار شدن و البته همان سردردهای مزاحم اول صبح. اگر این نشانه‌ها با خواب‌آلودگی روزانه، تحریک‌پذیری و کاهش تمرکز همراه باشند، احتمال آپنه خواب بسیار بالاست.

گروه‌هایی که بیشتر در معرض این مشکل هستند شامل:

• مردان بالای ۴۰ سال
• افراد دارای اضافه وزن
• کسانی با ساختار بدنی خاص مانند گردن پهن یا لوزه‌های بزرگ
• مصرف‌کنندگان دخانیات یا الکل
• البته سابقه خانوادگی هم می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد

برای مقابله با آپنه خواب و کاهش سردردهای صبحگاهی ناشی از آن، مراجعه به متخصص خواب و انجام تست خواب شبانه (پلی‌سومنوگرافی) قدم اول است. در صورت تشخیص، استفاده از دستگاه CPAP که مسیر تنفس را در خواب باز نگه می‌دارد، می‌تواند بسیار موثر باشد. در موارد شدیدتر، درمان‌های جراحی نیز ممکن است پیشنهاد شود.

برای کاهش شدت علائم، برخی تغییرات در عادت‌های روزمره می‌توانند بسیار مؤثر باشند: کاهش وزن، ترک سیگار، محدود کردن مصرف الکل و حتی تغییر وضعیت خواب به پهلو، همگی به بهبود تنفس شبانه کمک می‌کنند. بالا آوردن بخش بالایی تشک نیز می‌تواند تا حدی از انسداد مجاری تنفسی جلوگیری کند.

اگر شریک زندگی‌تان به شما گفته که شب‌ها خروپف می‌کنید یا لحظاتی نفس‌تان قطع می‌شود، این هشدار را جدی بگیرید. گاهی سردرد صبحگاهی فقط یک موضوع ساده و قابل چشم‌پوشی نیست، بلکه صدای یک اختلال خاموش است که سلامت شما را تهدید می‌کند. شاید فکر کنید که فقط در حال خروپف هستید و این مسئله کاملا بی‌ضرر است، اما دقیقا در همان لحظات، بدن شما برای نفس کشیدن می‌جنگد.

نوسانات قند خون (افت یا افزایش سریع)

مغز ما برای فعالیت طبیعی و بیدار شدن بدون دردسر، به یک منبع انرژی ثابت نیاز دارد: گلوکز. نوسانات قند خون به تغییرات سریع و ناگهانی سطح گلوکز در خون گفته می‌شود که می‌تواند خواب شب را مختل کرده و باعث سردرد صبحگاهی شود. اگر سطح قند خون در طول شب بیش از حد افت کند یا در ساعات اولیه صبح به‌طور ناگهانی افزایش یابد، مغز واکنش نشان می‌دهد و نتیجه آن چیزی نیست جز سردرد، گیجی و احساس بی‌حالی در شروع روز.

تحقیقات منتشرشده در نشریه Journal of Headache and Pain در سال ۲۰۲۱ نشان داده‌اند که افراد مبتلا به دیابت یا در معرض پیش‌دیابت، دو برابر بیشتر از سایرین تجربه سردردهای اول صبح را دارند. همچنین بنیاد ملی سردرد اعلام کرده که هیپوگلیسمی شبانه یکی از دلایل پنهان و رایج سردرد در ساعات اولیه بیداری است.

اگر شما هم با سردرد ضربانی، تپش قلب، ضعف عضلانی یا گرسنگی شدید از خواب بیدار می‌شوید، ممکن است علت سردرد صبحگاهی شما دقیقا همین نوسانات قند خون باشد. تعریق شبانه، کابوس‌های مکرر یا تحریک‌پذیری ناگهانی پس از بیدار شدن نیز از دیگر نشانه‌هایی است که نباید نادیده گرفته شود.

بعضی از گروه‌ها بیش از دیگران در معرض این اختلال هستند. افرادی که وعده شام را حذف می‌کنند، زود به رخت‌خواب می‌روند، به‌طور افراطی رژیم می‌گیرند یا به‌طور مرتب غذاهای شیرین و فرآوری‌شده مصرف می‌کنند، ممکن است بیشتر درگیر این نوع سردرد شوند. افراد مبتلا به دیابت یا کسانی که سابقه قند خون ناپایدار دارند نیز باید توجه ویژه‌ای به این مسئله داشته باشند.

برای مقابله با این نوع سردرد، بهتر است پیش از هر چیز سطح قند خون خود را بررسی کنید. اگر دچار دیابت یا هیپوگلیسمی هستید، مراجعه به پزشک برای تنظیم دارو یا برنامه غذایی مناسب ضروری است. حتی اگر مشکل خاصی در آزمایش مشخص نشود، رعایت چند نکته ساده در سبک زندگی می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند: شام سبک و متعادل با پروتئین و فیبر بخورید، وعده‌های غذایی را حذف نکنید و مصرف قندهای ساده را کاهش دهید.

اگر سردرد صبحگاهی به‌طور مداوم تکرار می‌شود، شب‌ها پیش از خواب یک میان‌وعده کوچک مثل چند عدد بادام یا یک خرما می‌تواند به تثبیت قند خون کمک کند. اما در صورت تداوم علائم، حتما بررسی‌های پزشکی لازم را انجام دهید.

کم‌آبی بدن (Dehydration)

شاید برایتان عجیب باشد، اما یکی از دلایل شایع سردرد صبحگاهی، چیزی به‌سادگی کم‌آبی بدن است. دهیدراته شدن زمانی اتفاق می‌افتد که میزان آبی که از بدن دفع می‌شود، بیشتر از مقدار دریافتی باشد. این اتفاق در طول شب هم ممکن است بیفتد؛ زمانی که بدن بدون دریافت آب، از راه‌هایی مثل تنفس، تعریق یا ادرار شبانه، آب از دست می‌دهد. حالا اگر در روز قبل به‌اندازه کافی مایعات ننوشیده باشید، احتمال دارد صبح را با یک سردرد آزاردهنده آغاز کنید.

مطالعه‌ای که در نشریه Nutrition Reviews منتشر شده، نشان داده که حتی کاهش جزئی آب بدن (حدود ۱ تا ۲ درصد) می‌تواند تمرکز و عملکرد ذهنی را مختل کند و زمینه‌ساز بروز سردرد شود. همچنین، بررسی منتشرشده در British Journal of Nutrition  تایید کرده است که کم‌آبی خفیف شبانه می‌تواند باعث خستگی، سردرد و کاهش توانایی تمرکز پس از بیداری شود.

علائم این نوع سردرد معمولا با احساس فشاری مبهم در ناحیه پیشانی یا پشت سر همراه است. علاوه بر آن، ممکن است صبح با دهانی خشک، زبان زبر، ادرار تیره‌رنگ یا حتی احساس سبکی سر و گرفتگی عضلات از خواب بیدار شوید.

برخی افراد بیشتر در معرض این نوع سردرد هستند؛ از جمله کسانی که در طول روز آب کافی نمی‌نوشند، شب‌ها زیاد عرق می‌کنند یا داروهای ادرارآور مصرف می‌کنند. ورزشکاران و سالمندان نیز به دلیل فعالیت بدنی بالا یا ضعف در حس تشنگی، آسیب‌پذیرترند.

برای مقابله با این مشکل، نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز توصیه می‌شود، مخصوصا در عصرها و پیش از خواب. مصرف میوه‌های آبدار مانند هندوانه، خیار یا پرتقال نیز کمک‌کننده است. همچنین بهتر است از مصرف زیاد نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا الکلی پرهیز کنید، زیرا موجب دفع بیشتر آب از بدن می‌شوند. تنظیم دمای اتاق خواب و پوشیدن لباس‌های نخی و سبک هم می‌تواند از تعریق بیش‌ازحد جلوگیری کند.

در صورتی که این نوع سردردها را به‌طور مکرر تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کرده تا بررسی‌های پزشکی شامل ارزیابی کلیه‌ها و سطح الکترولیت‌ها برای‌تان انجام شود.

به‌عنوان یک راهکار ساده و سریع، نوشیدن یک لیوان آب ولرم قبل از خواب می‌تواند از دهیدراته شدن بدن در طول شب پیشگیری کند. البته بهتر است در این کار افراط نکنید تا خواب‌تان به‌خاطر بیدار شدن برای دستشویی مختل نشود.

بی‌خوابی و هرگونه اختلال در خواب

بی‌خوابی یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب است که ممکن است به شکل سختی در به خواب رفتن، بیدار شدن‌های مکرر در طول شب یا بیداری زودتر از موعد خودش را نشان دهد. در کنار آن، اختلال در الگوی خواب مثل چرت‌های بی‌برنامه در روز، خوابیدن در ساعات متغیر یا تجربه خواب سبک و سطحی باعث می‌شود مغز وارد مراحل ترمیمی و عمیق خواب نشود. نتیجه این وضعیت، مغزی خسته و سردردی است که درست هنگام بیدار شدن سراغ فرد می‌آید.

بر اساس گزارش بنیاد خواب آمریکا، حدود یک‌سوم بزرگسالان دچار مشکلات خواب هستند و یکی از اولین پیامدهای آن، سردرد صبحگاهی است. از نگاه علمی، اختلال در چرخه طبیعی خواب و بیداری، می‌تواند تنظیم هورمون‌های مرتبط با خلق و خو و درد مثل سروتونین را بر هم بزند و باعث تحریک نواحی حساس به درد در مغز شود.

از نشانه‌های رایج این نوع اختلال می‌توان به خواب ناآرام، بیداری‌های مکرر، خستگی بعد از برخاستن از خواب، کاهش تمرکز، اضطراب در طول روز و البته سردردهای مبهم یا ضربان‌دار هنگام بیدار شدن اشاره کرد.

این مشکل بیشتر در افرادی دیده می‌شود که برنامه خواب منظمی ندارند، به‌طور شیفتی کار می‌کنند، شب‌ها زیاد با موبایل یا لپ‌تاپ کار می‌کنند یا از کافئین و مواد محرک استفاده می‌کنند. همچنین استرس، اضطراب، افسردگی یا اختلالات عصبی می‌توانند احتمال بی‌خوابی را افزایش دهند.

اما چه باید کرد؟ در قدم اول، مشاوره با پزشک متخصص خواب یا روان‌پزشک توصیه می‌شود، به‌ویژه اگر بی‌خوابی مزمن باشد یا با مشکلات هورمونی و عصبی همراه شده باشد. گاهی مصرف کوتاه‌مدت داروهای خواب‌آور یا مکمل‌هایی مانند ملاتونین، تحت نظر پزشک می‌تواند کمک‌کننده باشد.

فراموش نکنید اصلاح سبک زندگی مهم‌ترین کلید است: درنتیجه تا جایی که می‌توانید ساعت خواب و بیداری خود را منظم نگه دارید، حتی در تعطیلات. از خوردن غذاهای سنگین یا نوشیدن قهوه در ساعات پایانی شب خودداری کنید و حداقل یک ساعت قبل از خواب، موبایل و وسایل دیجیتال را کنار بگذارید. ایجاد محیطی آرام، تاریک و خنک برای خواب، به مغز پیام استراحت می‌دهد و ذهن شما را آرام می‌کند.

مصرف الکل و سیگار قبل از خواب | عامل خاموش سردرد صبحگاهی

الکل و نیکوتین دو ماده‌ای هستند که شاید برای خیلی‌ها نقش آرام‌بخش شبانه را بازی ‌کنند، اما در واقعیت، مهم‌ترین علت سردرد صبحگاهی به حساب می‌آیند. این مواد مستقیما روی عملکرد سیستم عصبی و کیفیت خواب شما تأثیر منفی می‌گذارند. مصرف آن‌ها در شب باعث می‌شود خواب عمیق و ترمیمی اتفاق نیفتد، ریتم طبیعی خواب به هم بخورد و بدن در حالت نیمه‌هشیار باقی بماند. نتیجه‌اش هم چیزی نیست جز بیدار شدن با سردرد، بی‌حالی و احساس گیجی.

طبق جدیدترین تحقیقات انجام شده در Sleep Foundation، مصرف الکل قبل خواب موجب افزایش تعریق، تپش قلب، بیداری‌های متعدد و البته سردردهای آزاردهنده صبحگاهی می‌شود. از طرفی، مقاله‌ای در Journal of Headache and Pain  منتشر شده که ثابت می‌کند افراد سیگاری دو برابر بیشتر از دیگران در معرض سردردهای اول صبح هستند. نیکوتین با تنگ کردن رگ‌های خونی در مغز، عامل تشدید این دردهاست.

نشانه‌های رایج سردرد ناشی از الکل یا نیکوتین را جدی بگیرید از جمله سردردهای ضربان‌دار یا فشاردهنده در ناحیه شقیقه یا پشت سر،خواب سبک و بی‌کیفیت با بیداری‌های پی‌در‌پی، خشکی دهان و احساس تهوع، احساس سرگیجه یا گیجی هنگام بیدار شدن، تپش قلب و اضطراب بدون دلیل مشخص.

چه کسانی بیشتر در معرض این نوع سردرد قرار دارند؟

• افرادی که عادت به کشیدن سیگار یا نوشیدن الکل پیش از خواب دارند
• کسانی که در فرآیند ترک هستند اما همچنان مصرف شبانه دارند
• افرادی با سابقه میگرن، مشکلات گوارشی یا فشار خون
• افرادی که روزهای پرتنش دارند و شب‌ها به نیکوتین یا الکل پناه می‌برند

اما چه باید کرد؟ راهکار کاهش سردرد ناشی از نیکوتین و الکل چیست؟ اولین قدم، مراجعه به پزشک یا روان‌درمانگر برای ترک این عادت‌هاست. درمان‌های رفتاری یا دارویی برای وابستگی کمک بزرگی خواهند بود، به‌خصوص اگر سردردها تکرار شونده یا همراه با علائم دیگری باشند.

• نوشیدن دمنوش‌های آرام‌بخش مثل بابونه یا سنبل‌الطیب قبل از خواب
• پرهیز از مصرف سیگار حداقل دو ساعت قبل از خواب
• حذف نوشیدنی‌های محرک در ساعات پایانی شب
• انجام تمرینات آرام‌سازی ذهن مثل مدیتیشن یا گوش دادن به موسیقی ملایم

اگر جزء این دسته افراد هستید، در کنار راه‌حل‌های تخصصی، چند تغییر ساده در عادات روزمره شما هم می‌تواند تأثیر چشمگیری بگذارد:

اگر هنوز برای ترک کامل آماده نیستید، از همین امشب سیگار یا نوشیدنی الکلی را حداقل ۳ ساعت جلوتر از زمان خواب مصرف کنید. همین تغییر ساده می‌تواند قدمی مهم در راه کاهش سردرد صبحگاهی باشد.

در نهایت، سردرد صبحگاهی را جدی بگیرید

سردردهای صبحگاهی می‌توانند شروع یک روز خوب را تلخ کنند، اما فراموش نکنید که بیشتر این سردردها قابل کنترل‌اند، به شرط آنکه علل اصلی را بشناسید و قدم‌های ساده‌ای برای اصلاح سبک زندگی خود بردارید. بی‌توجهی به آن ممکن است شما را در دراز مدت با مشکلات جدی‌تر و عوارض بلندمدت روبه‌رو کند. پس به خودتان فرصت دهید؛ عادات روزمره‌تان را اصلاح و در صورت نیاز حتما با پزشک مشورت کنید.

گاهی ساده‌ترین دلیل، همان‌قدر که مهم است، نادیده هم گرفته می‌شود: مانند تشک نامناسب. تشکی که نتواند به درستی از سر، گردن و ستون فقرات شما حمایت کند، نه تنها خواب آرام را از شما می‌گیرد، بلکه می‌تواند منشأ سردردهای مزمن صبحگاهی، دردهای عضلانی و بی‌خوابی‌های آزاردهنده باشد. اگر دنبال تشکی هستید که استانداردهای ارگونومیک را رعایت کرده و کیفیت خواب شما را به طور واقعی بهبود ببخشد، تشک آنلاین با مجموعه متنوعی از تشک‌های طبی، فنری و پددار، گزینه‌ای ایده‌آل برای انتخاب‌های هوشمندانه شماست. این فروشگاه اینترنتی امکان خرید راحت و مطمئن را برایتان فراهم می‌کند تا خواب بهتری را تجربه کنید.

سوالات متداول

منابع علمی:

Sleep Foundation. Can Sleep Apnea Cause Morning Headaches? SleepFoundation.org.

Kim J, et al. Morning Headaches: An In-Depth Review of Causes, Associated Conditions, and Treatment. J Headache Pain Res. 2024

Brandes JL, et al. Migraine and Sleep Disorders: A Systematic Review. Headache. 2020